نانوپزشکی کاربرد فناوری نانو برای دستیابی به روشهای جدید در مراقبت های بهداشتی و پزشکی است. اصطلاح نانوپزشکی در سال 1999 توسط دانشمند آمریکایی رابرت .ای فریتاس (Robert A Freitas Jr) مطرح شد. یافتههای مبتنی بر نانوذرات و نانوتکنولوژی و نتایج امیدوارکننده آنها منجر به ایجاد حوزهای در علم به نام نانوپزشکی شده که به طور خاص بر روی کاربرد نانوتکنولوژی و نانوذرات برای ارتقای اثربخشی دارو و تشخیص بیماری تمرکز دارد. نانوپزشکی این پتانسیل را دارد که تشخیص زودهنگام، پیشگیری، بهبود و درمان بسیاری از بیماریها از جمله سرطان را فراهم کند.
در نانوپزشکی ایمنی محصولات مانند داروها و دستگاههای پزشکی بررسی میشود و از نظر بالینی نسبت سود به خطر آنها برای بیماران ارزیابی میشود. خصوصیات کامل، ارزیابی سمیت و کارآزماییهای بالینی چند مرحلهای و تعیین میزان ریسک داروها از وظایف نانوپزشکی می باشد.
کاربرد نانوپزشکی
به طور کلی، نانـوپزشکی با به کارگیری فناوری نانو در تمام حوزههای مراقبتهای بهداشتی و پزشکی از جمله تصویر برداری پزشکی، مواد زیستی مانند لیپوزوم ها و محصولات مختلف در حوزه داروسازی کاربرد دارد. نانوپزشکی حوزه های مختلف بیماری از جمله بیماریهای قلبی عروقی، عصبی، اسکلتی عضلانی و التهابی را پوشش میدهد. علم پزشکی هنوز در حال مبارزه با تعداد زیادی از بیماری های جدی و پیچیده مانند سرطان، بیماری های قلبی عروقی، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری آلزایمر و پارکینسون، و دیابت و همچنین انواع مختلف بیماریهای التهابی و عفونی می باشد. نانـوپزشکی امکانات زیادی را برای بیماران به منظور مراقبتهای بهداشتی بهتر، کارآمدتر و مقرونبهصرفهتر ایجاد میکند و پتانسیل ارائه راه حلهای امیدوارکننده برای بسیاری از بیماریها را دارد. نانو پزشکی بر تمام زمینه های پزشکی از مرحله تشخیص بیماری تا جراحی و شیمی درمانی، تأثیر می گذارد.
سیستمهای دارورسانی هدفمند مبتنی بر فنـاوری نانو در حال حاضر بسیار مورد توجه هستند. یکی دیگر از حوزه های بسیار جذاب نانوپزشکی، تشخیص بیماریها از جمله سرطان است. شناسایی یک بیماری در اولین مرحله و درمان یا حذف سلول بیماری زا از مزایای نانو پزشکی می باشد. پیشرفته ترین روش در نانوپزشکی شامل استفاده از نانوروبات ها برای نظارت بر بدن و جراحی است. چنین ماشینهایی ممکن است به داخل سلول نفوذ کنند و سلولهای آسیبدیده را ترمیم کنند و یا ساختارهای داخل سلولی آسیبدیده را جایگزین کنند. نانوروباتهای مشابه می توانند در سیستم عصبی برای نظارت بر نبض، فعالیت امواج مغزی و سایر عملکردها کاشت شوند. همچنین در ضربان سازهای قلب، نانوماشین ها می توانند بر رفتار تک تک سلول ها تأثیر بگذارند. دیگر ابزارهای نانوپزشکی شامل ضربان ساز، بیوچیپ، آزمایش OTC، پمپ انسولین، نبولایزر، انژکتورهای بدون سوزن، سمعک، حسگرهای جریان پزشکی و فشار خون و نظارت بر قند خون می باشد.